Tι μας έχει διδάξει η επιστήμη μέχρι σήμερα και νέες πληροφορίες σχετικά με την χρήση της όσο αφορά τον ψυχολογικό παράγοντα.
Η L-καρνιτίνη είναι ένα μόριο που παράγεται στον οργανισμό από τον μεταβολισμό των απαραίτητων αμινοξέων λυσίνης και μεθειονίνης. Βρίσκεται στα τρόφιμα και είναι πιο διαδεδομένη στο κρέας, και ειδικότερα στο βοδινό. Μέσα στο σώμα μεταβολίζεται σε ακετυλο-L-καρνιτίνη (ALCAR), η οποία είναι παρόμοια, αλλά διαπερνά αποτελεσματικότερα το φράγμα αίματος-εγκεφάλου και είναι πιο εύκολα απορροφήσιμη στο έντερο. Η L-καρνιτίνη είναι περισσότερο γνωστή για τη συμμετοχή της στη μιτοχονδριακή οξείδωση των λιπαρών οξέων μακράς αλυσίδας.
Η βιβλιογραφία υποστηρίζει την χρήση της σε αρκετές ηπατικές ασθένειες και σαν υποστηρικτικός παράγοντας της ανδρικής γονιμότητας και του γυναίκειου συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών. Φαίνεται να μειώνει την κόπωση σε ηλικιωμένους ενήλικες με χαμηλή μυϊκή αντοχή, αλλά οι επιπτώσεις της στους αθλητές κατά τη σωματική δραστηριότητα δεν είναι ιδιαίτερα συνεπείς, αν και η έρευνα υποστηρίζει μικρές βελτιώσεις. Η L-καρνιτίνη μπορεί να περιορίσει ελαφρώς τη μυϊκή βλάβη κατά την άσκηση αντιστάσεων.
Φαίνεται ότι έχει μικρές ευεργετικές επιδράσεις στην αρτηριακή πίεση, τη γλυκόζη στο αίμα, την ευαισθησία στην ινσουλίνη, το προφίλ των λιπιδίων, το οξειδωτικό στρες και τη φλεγμονή. Συνολικά, φαίνεται χρήσιμο στο μεταβολικό σύνδρομο αλλά όχι σαν πρώτη επιλογή. Όσον αφορά την καύση λίπους, οι μεμονωμένες μελέτες δεν δείχνουν στατιστικά σημαντικά αποτελέσματα. Ορισμένες μελέτες έχουν βρει μικρή απώλεια λίπους, η οποία συνήθως αποδίδεται σε αυξημένη σωματική δραστηριότητα λόγω αυξημένων ενεργειακών επιπέδων.
Όμως σήμερα θα ήθελα να σταθώ περισσότερο στον ρόλο την καρνιτίνης σαν υποστηρικτικός παράγοντας σε διαταραχές της διάθεσης. Η ALCAR φαίνεται να έχει αρκετά αξιοσημείωτο όφελος σε μια ποικιλία καταστάσεων όπου οι συμμετέχοντες έχουν αυξημένη κατάθλιψη.
Αρκετοί παράγοντες κινδύνου έχουν συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης. Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι μεταβολές λιπαρών οξέων και λιπιδίων (σημαντικοί παράγοντες της νευροπλαστικότητας) εμφανίζονται συχνά σε καταθλιπτικά άτομα. Δεδομένου ότι η καρνιτίνη φαίνεται να ρυθμίζει τη δραστηριότητα αρκετών παραγόντων (νευροτροφικών παραγόντων, κυτταρικών μεμβρανών, μεταβολισμού λιπιδίων και νευροδιαβιβαστών) σε νευρικούς ιστούς, ένα αυξανόμενο σώμα έρευνας έχει προτείνει έναν πιθανό ρόλο της συμπλήρωσης καρνιτίνης στη θεραπεία της κατάθλιψης.
Σύμφωνα με συγκεντρωτικά δεδομένα από 7 τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές, η συμπλήρωση ALCAR φαίνεται να παρέχει σημαντική μείωση στα συμπτώματα κατάθλιψης. Συγκεκριμένα, στις ομάδες όπου χορηγήθηκε η ALCAR σημειώθηκε μείωση σε καταθλιπτικά συμπτώματα, σε σύγκριση με τις ομάδες όπου χορηγήθηκε κάποιο εικονικό φάρμακο ή τις ομάδες όπου δεν υπήρξε κάποια παρέμβαση.
Επιπλέον, η ALCAR φαίνεται να έχει παρόμοιο αποτέλεσμα με ορισμένους κοινούς αντικαταθλιπτικούς παράγοντες με σημαντικά λιγότερες παρενέργειες. Μελλοντικές έρευνες με μεγαλύτερο μέγεθος δείγματος σε υγιείς συμμετέχοντες θα μπορούσαν να δώσουν σημαντικές πληροφορίες στην βέλτιστη αντιμετώπιση, αποτροπή η ακόμα και στην θεραπεία παρόμοιων διαταραχών.
Αυτού του τύπου μελέτες μπορούν να οδηγήσουν σε έναν νέο τρόπο σκέψης για θεραπείες που βασίζονται σε παρόμοιο μηχανισμό, και πιθανή ανάπτυξη μελλοντικών διαγνωστικών εργαλείων. Είναι σημαντικό, επειδή δίνει τη δυνατότητα στο μέλλον να χρησιμοποιηθεί μια ομάδα βιοδεικτών για τον εντοπισμό και τη μελέτη νέων θεραπευτικών στόχων που σχετίζονται με την κεντρική γλουταμινεργική δυσλειτουργία σε συγκεκριμένους υποτύπους.
Μαζί με πρόσθετες έρευνες, τα ευρήματα υποστηρίζουν την εξερεύνηση της καρνιτίνης ως υποστηρικτικού παράγοντα που μπορεί να βοηθήσει στον καθορισμό εξατομικευμένων θεραπειών στο πνεύμα της ιατρικής ακριβείας.
Χρίστος Κωνσταντίνου
Αθλητικός Διατροφολόγος, Ειδικός Άσκησης και Επίδοσης
Μέλος του ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΩΝ & ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΩΝ ΚΥΠΡΟΥ (Συ.Δι.Κυ), Αρ.μητρωου 455
Διευθύνων σύμβουλος CH.C. ADVANCED NUTRITION SCIENCE (ANS_performance)
